در ۳۰ کیلومتری جنوب شهر زابل کوهی زیبا و باستانی با نام خواجه زابل واقع شده که به تنها پدیده مرتفع طبیعی دشت سیستان نیز معروف بوده و در ارتفاع ۶۰۹ متری از سطح دریا قرار دارد.
این کوه در جوار دریاچه هامون قرار گرفته و در زمانی که این دریاچه پرآب بوده است کوه خواجه زابل همچون جزیره ای درمیان آبهای این دریاچه دیده می شد.
برج و باروهای یزددر سال ۴۳۲ هجری قمری، به سرپرستی چهار سرهنگ از اعضای حکومت امیر عضد الدین علا الدوله بنا شد. در این حصار تاریخی چهار دروازه با نام‌های قطمیان، کوشکنو، مهریجرد و دروازه کیا وجود دارد که دروازه کیا از درب‌های مشهور آن است. در سال ۶۷۳ هجری قمری، سیل عظیمی باعث خرابی بخش‌هایی از این حصار تاریخی شد که بعدها، در زمان سلطنت اتابک یوسف شاه بن طغان، آن را مرمت و بازسازی کردند. این اثر در تاریخ ۱۴ آذر ۱۳۵۲، با شماره ثبت ۹۵۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
شهر دارالعباده یزد از آن جا که همواره شهری امن و میزبان امامان، فرزندان و نوادگان ایشان بوده دارای زیارتگاه ها و بقعه های فراوانی است که هم از لحاظ مذهبی و هم تاریخی بسیار ارزشمند هستند. یکی از این زیارتگاه های تاریخی که به نام شاهزاده فاضل یا شازده فاضل شهرت دارد در بافت تاریخی خیابان امام و مرکز شهر یزد واقع شده است.
مجموعه شاهزاده فاضل یزد متشکل از بقعه و زیارتگاه است که حسینیه و بازار شاهزاده فاضل نیز از الحاقات آن بشمار می رود. قدمت این بقعه به قرن هشتم هجری قمری و دوره تیموریان برمی گردد. این مجموعه در آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.
زرتشتيان نيزاين مزار راگرامى مى دارند وآنرا مدفن يکى از شاهزادگان ساسانى مى دانند. به روايتى اين بقعه مدفن يکى ازمضروبين واقعهٔ فهرج درسال ۷۴۷ هـ.ق است.
بخش تاریخی یزد که هنوز هم پذیرای ساکنان شهر است، به‌خوبی محافظت شده است. خیابان‌ها و کوچه‌پس‌کوچه‌های دالان‌مانند با دیوارهای برآمده و شکاف‌‌های سحرآمیزش، مکان شگفت‌انگیزی است برای پیاده‌روی شادمانه‌ی عصرگاهی. دیوارهای کاه‌گلی زردوقهوه‌ای به‌خوبی نشانه‌ی خشکی منطقه هستند. در این میان، بادگیرهای شهر نشان‌دهنده‌ی نبوغ و ابتکار معماری سنتی یزد است. اگر به سقف ساختمان‌ها دسترسی دارید، تماشای نمای چشمگیر شهر را از روی بام از دست ندهید.
درباره این سایت